Aktywne Gminy i Miasta

Ze względu na wyjątkowe walory geologiczne Kielce są często nazywane „największym muzeum geologicznym pod otwartym niebem”. Dzięki inicjatywie partnerskiej "Geopark Świętokrzyski", obszar obejmujący gminy Kielce, Chęciny, Morawica, Nowiny i Piekoszów, uzyskał prestiżowy certyfikat Światowego Geoparku UNESCO. Niemal połowa powierzchni miasta stanowią tereny cenne przyrodniczo, w tym aż pięć rezerwatów przyrody z najpopularniejszym rezerwatem Kadzielnia.

Wśród licznych obiektów muzealnych polecanych do zwiedzania szczególne miejsce zajmuje Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej będący dawnym, kieleckim więzieniem, Muzeum Zabawek i Zabawy posiadające jedną z największych kolekcji zabawek w Polsce, Muzeum Stefana Żeromskiego znajdujące się w gmachu szkoły, do której uczęszczali m.in.: Stefan Żeromski, Bolesława Prus czy Gustaw Herling- Grudziński. Prawdziwą perłą XVII- wiecznej architektury z epoki Wazów jest również dawny Pałac Biskupów Krakowskich będący obecnie Muzeum Narodowym. Po trudach zwiedzania można się natomiast zrelaksować w przepięknie położonym Ogrodzie Botanicznym.

Unikatowy Rynek Główny to największy plac miejski średniowiecznej Europy, zachowany w niezmienionym kształcie od 1257 r. i wpisany na pierwszą listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1978 r. Z wieży bazyliki Mariackiej od 600 lat co godzinę na cztery strony świata grany jest hejnał. Pośrodku stoją Sukiennice – średniowieczna hala targowa – jeden z najlepiej rozpoznawalnych polskich zabytków. Kraków posiada drugą w Europie Środkowej najstarszą uczelnię wyższą – Uniwersytet Jagielloński.

Wawel – wzgórze miejskie zamieszkałe od czasów paleolitu, od połowy XI w. było rezydencją polskich władców i ośrodkiem religijnym. Zamek Królewski na Wawelu pełni obecnie funkcje muzealne. Można tu zobaczyć zabytki sztuki renesansu; zachwyt wzbudza arkadowy dziedziniec − perła szesnastowiecznej architektury.

Kazimierz −urokliwa dzielnica miasta, miejsce współistnienia kultur chrześcijańskiej i żydowskiej. Wypełniony zabytkami judaizmu o międzynarodowym znaczeniu. To również miejsce tętniące życiem. Odbywają się tu targi staroci i dzieł sztuki, a w klubach, restauracjach i pubach rozbrzmiewa muzyka na żywo.

Miasto ma ponad 850-letnią historię. Z czternastowiecznych murów okalających centrum pozostała tylko część wraz z basztą Głogowską, która stała u bram miejskich. Niedaleko od baszty znajduje się Wzgórze Zamkowe, którego historia sięga XIII wieku oraz dawna kaplica zamkowa pełniąca dziś rolę sali koncertowej i sali prób Narodowej Orkiestry Dętej. W najstarszej części miasta, do dziś nazywanej Starym Lubinem, znajduje się pochodzący z XVII wieku kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Nieco starszy jest gotycki kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej pochodzący z XIV–XVI wieku. Natomiast kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa to neogotycka budowla z pierwszej dekady XX wieku.

Bytom to jedno z najstarszych miast historycznego Górnego Śląska. Był siedzibą książąt piastowskich Księstwa Bytomskiego. 7 kwietnia 1348 Bytom wraz z całym Śląskiem został formalnie włączony do I Rzeszy Niemieckiej, której częścią był do 1806 roku. Od 1526 r. własność dynastii Hohenzollernów, a od 1623 r. – rodu Donnersmarcków jako Wolne Państwo Stanowe. W latach 1742–1945 miasto znajdowało się w granicach Prus oraz Niemiec, pełniąc istotną rolę jako ośrodek gospodarczy i administracyjny lokalnego zagłębia przemysłowego.

Obecna miejscowość Wojkowice powstała 31 grudnia 1961 r. z połączenia dwóch odrębnych miejscowości: z osiedla Wojkowice Komorne i gromady Żychcice, w skład której wchodziła również dzielnica Kamyce. Tymczasowo miejscowość zachowała status osiedla. Na mocy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów PRL z dnia 18 lipca 1962 r. Wojkowice otrzymały prawa miejskie.

W tutejszej WSK Mielec produkowano m.in. samoloty, samochody i urządzenia dla przemysłu motoryzacyjnego. Po kryzysie na początku lat 90 -tych XX wieku, dzięki powstaniu pierwszej w Polsce Specjalnej Strefie Ekonomicznej EURO-PARK Mielec i restrukturyzacji mieleckiego przemysłu, obecnie znów jest dynamicznie rozwijającym się ośrodkiem przemysłowym.

Znakiem rozpoznawczym Mielca w kraju i na świecie pozostaje przemysł lotniczy. Tu zlokalizowane są Polskie Zakłady Lotnicze, największe przedsiębiorstwo tej branży w Polsce i jedno z większych w Europie.

Górno było wymienione w dokumentach już w 1400 roku pod nazwą Górne jako własność biskupów krakowskich (klucz kielecki). W 1844 spiskował tu przeciw zaborcom ks. Piotr Ściegienny, 20 lat później tutejsi chłopi brali udział w powstaniu styczniowym. Podczas II wojny światowej, 5 sierpnia 1944, hitlerowcy rozstrzelali 23 mieszkańców w odwecie za akcje partyzanckie. Zdarzenie to upamiętnia znajdujący się w miejscowości pomnik.

W latach 30. XX w. przez wieś przebiegała trasa kolejki z Kielc do Złotej Wody k. Łagowa.

Od roku 1860 miasto stawało się ośrodkiem przemysłowym. Działo się to za sprawą budowy dwóch kopalń węgla - "Czeladź" (1870) oraz "Saturn" (1880). Jak grzyby po deszczu zaczęły wówczas rosnąć robotnicze osiedla. Okresu dynamicznego rozwoju nie zdołały zahamować nawet obie wojny. Czeladź rozwijała się. Zwiększała się też liczba jej mieszkańców.

Ze względu na swoją długą historię miasto posiada liczne i ciekawe zabytki.

Dzisiejszy Chorzów powstał z połączenia w latach 30-tych XX wieku miasta Królewska Huta oraz dwóch gmin wiejskich – Chorzowa (obszar nazywany dziś Chorzowem Starym) i Wielkich Hajduk

Historia Chorzowa sięga połowy XIII wieku. Miasto mogłoby nie powstać, gdyby nie zakonnicy - Bożogrobcy (Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Chrystusowego), którzy do Polski przybyli w średniowieczu. 24 czerwca 1257 roku Książe Opolsko-Raciborski Władysław oddał w ręce zakonu ziemię pod Bytomiem.

17 lipca 1868 roku Chorzów otrzymał prawa miejskie. Miasto liczyło wówczas około 14 tysięcy mieszkańców. Ich liczba szybko rosła i w 1905 roku osiągnęła 66 tysięcy. Na początku XX wieku miasto miało najwyższą gęstość zaludnienia na Górnym Śląsku.

Miasto obecnie jest ośrodkiem przemysłowym, ale posiada również wiele atrakcji dla mieszkańców i turystów.

Katowice są wielofunkcyjnym ośrodkiem miejsko-usługowym o randze krajowej i regionalnej, a także należą one do grona największych w Polsce ośrodków tego typu. Działalność przemysłowa pomimo restrukturyzacji nadal odgrywają istotną rolę, szczególnie w dziedzinach związanych z energetyką, hutnictwem oraz przetwórstwem surowców mineralnych.

Gdańsk zajmuje szóste miejsce w Polsce pod względem liczby ludności, a pierwsze miejsce pod względem powierzchni – 683 km². Ośrodek aglomeracji trójmiejskiej, nazywaną też gdańską, wraz z Gdynią i Sopotem tworzą Trójmiasto.

Jest to miasto o ponadtysiącletniej historii, którego tożsamość na przestrzeni wieków kształtowała się pod wpływem różnych kultur. Gdańsk był również największym miastem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, miastem królewskim i hanzeatyckim, posiadał prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla, w XVI w. był najbogatszym w Rzeczypospolitej. Obywatelstwo Gdańska dawało przywilej do posiadania ziemi. Należał do niezależnego terytorium miasta Gdańska, położony był w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim. Miasto było też ważnym ośrodkiem kulturalnym. W latach 1920–1939 istniało autonomiczne miasto-państwo Wolne Miasto Gdańsk, pod ochroną Ligi Narodów. Gdańsk uznawany jest za symboliczne miejsce wybuchu II wojny światowej oraz początku upadku komunizmu w Europie Środkowej. W mieście działa wiele instytucji i placówek kulturalnych.

Największe powierzchniowo miasto województwa (10. w kraju) i największy ośrodek przemysłowy Zagłębia Dąbrowskiego. Jest jednym z ośrodków centralnych konurbacji górnośląskiej i częścią Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, której liczba ludności wynosi ok. 2,28 miliona mieszkańców. Natomiast liczba ludności zarejestrowanej w granicach administracyjnych Dąbrowy Górniczej w dniu 31 grudnia 2021 r. wyniosła według danych GUS 115 955 osób